Kiespijn: wat is de oorzaak en wat kunt u eraan doen

Overgevoelig tandbeen: waarom doen kiezen pijn en wat kunt u eraan doen

Van een koud drankje of van iets zoets genieten, kan soms gepaard gaan met een plotse pijnscheut door de tanden, waardoor alle plezier verdwijnt. De pijn trekt net zo snel weg als hij gekomen is – tot het een volgende keer gebeurt. Dit is hoogst waarschijnlijk te wijten aan overgevoelig tandbeen, ook wel kiespijn genoemd.

Tandbeen kan om verschillende redenen overgevoelig zijn. Vooraleer we dieper ingaan op de oorzaken en oplossingen, is het nuttig om de anatomie van de tand beter te begrijpen.

Anatomie van een tand

De Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen aan de KUL geeft aan dat een tand uit vier hoofdstructuren bestaat:

• Tandmerg zit in het midden van de tand, waar zich de zenuwen en de bloedvaten bevinden.
• Tandbeen omringt het tandmerg en is ermee verbonden via een netwerk van microscopisch kleine buisjes.
• Cementum is een stevige materie die het tandvlees onder de tandvleesrand omringt.
• Tandglazuur is de hardste materie in het lichaam en omringt het tandbeen boven de tandvleesrand.

Het gedeelte van de tand dat boven het tandvlees uitkomt, wordt de kroon genoemd, het gedeelte eronder is de wortel.

Hoe ontstaat overgevoelig tandbeen

In een gezonde tand zijn alle lagen intact en beschermen ze het binnenste deel van de tand tegen bacteriën, zuur, hoge en lage temperaturen, druk en andere mogelijk irriterende factoren. Wanneer deze lagen echter beschadigd raken, kunnen het gevoelige tandvlees en de zenuwen bloot komen te liggen. Hiervoor zijn verschillende oorzaken terug te vinden.

Tandglazuurerosie

Tandglazuur is heel robuust, maar niet opgewassen tegen zuur. Gezondheid.be legt uit dat bij het nuttigen van zuurhoudende voeding of drank, het tandglazuur tijdelijk zachter wordt waardoor mineralen kunnen verdwijnen. Dit komt ook voor bij aandoeningen die gepaard gaan met braken of zure reflux. Wanneer tandglazuurerosie verergert, beschermt de dunnere laag tandglazuur het tandbeen minder goed, wat leidt tot meer gevoeligheid.

Tandvleesaandoeningen

Volgens Gezondheid en Wetenschap veroorzaakt tandsteen ook tandvleesaandoeningen die kunnen leiden tot ontstekingen, irritaties en terugtrekkend tandvlees. Dit kan op zich al pijn veroorzaken, maar hierdoor wordt ook het tandbeen bij de wortel van de tand blootgesteld aan suiker, zuur en hete of koude stoffen die pijn kunnen veroorzaken.

Kwetsure

Als een tand gescheurd, afgesplinterd of gebroken is, dan wordt het tandbeen of de zenuw blootgesteld aan irriterende stoffen. Wanneer bacteriën zich afzetten in de scheurtjes, kan dat infecties en abcessen tot diep in de tand veroorzaken. De pijn kan hetzelfde aanvoelen, maar toch is dit niet hetzelfde als overgevoelig tandbeen. Regel meteen een afspraak bij de tandarts indien u een kwetsure heeft aan een tand, aangezien bacteriën die zich ophopen in de scheurtjes infecties, abcessen of zelfs tandverlies kunnen veroorzaken.

Wat u kunt doen aan overgevoelig tandbeen

Voorkomen is beter dan genezen, en dit geldt ook voor uw tandgezondheid. Onderhoud een goede mondgezondheid om blootliggend tandbeen te voorkomen, poets twee keer per dag uw tanden, flos dagelijks en gebruik een mondspoeling.

Raadpleeg uw tandarts wanneer u nieuwe, ongebruikelijke kiespijn voelt, zo kan er nagegaan worden of er geen ernstige onderliggende problemen zijn. Zuur- en suikerhoudende voeding en drankjes versterken tandglazuurerosie en worden daarom beter vermeden als u last heeft van overgevoelige tanden. Het gaat hierbij onder andere om:

• Frisdranken zoals priklimonade en spuitwater
• Fruit- en vruchtensap, vooral op basis van citrusvruchten
• Alcopops en coolers
• Sportdrankjes

Zuurhoudende middelen eten of drinken maakt het tandglazuur voor enige tijd wat zachter. Daarom poetst u best meteen na het eten uw tanden om het tandglazuur te beschermen. Als u echter last hebt van ernstige tanderosie en overgevoeligheid, dan kan het verstandiger zijn om een paar uur te wachten. Poets uw tanden voordat u eet of drinkt om zo de tandplak te verwijderen en spoel daarna uw mond met water of gebruik een mondspoeling met fluoride. Wacht enkele uren totdat het tandglazuur weer verhard is alvorens te poetsen en te spoelen zoals gebruikelijk.

Gebruik een tandpasta voor gevoelige tanden die arginine of calciumcarbonaat bevat, dit zal de overgevoeligheid verminderen. Deze stoffen blokkeren de kleine buisjes in het tandbeen en beschermen zo de zenuw. Voor een snelle verlichting van gevoelige tanden kunt u met de vingertoppen een beetje op de pijnlijke plek aanbrengen.