Is het verstandig om de tanden te poetsen met een fluoridevrije tandpasta?

Fluoride is een mineraal dat van nature voorkomt in (drink-)water, de ondergrond en in bepaalde voedingsmiddelen. Aangezien het tandbederf helpt te voorkomen, wordt het vaak toegevoegd aan tandpasta's en drinkwater. De laatste jaren is er echter ophef ontstaan over de vraag of deze fluoridetoevoeging al dan niet veilig en effectief blijkt. Is het dan verstandiger om het gebit eerder met een fluoridevrije tandpasta te poetsen?

Is het verstandig om het gebit te poetsen met fluoridevrije tandpasta?

Tandbederf wordt veroorzaakt door een ophoping van tandplak op de tanden. Deze kleverige aanslag wordt gevormd door bacteriën die suikers uit uw voedingsmiddelen omzetten in zuur, wat het tandglazuur op bepaalde plekken aantast. De plaatselijke schade veroorzaakt door zuurstoten houdt een afname van de hoeveelheid calcium- en fosfaatmineralen in de glazuurlaag van de tanden in.

Speeksel neutraliseert het zuur en vult de verloren hoeveelheid calcium en fosfaat aan om de tand te versterken. Als u echter vaak suikerhoudende voedingsmiddelen consumeert, dan zal de snelheid waarbij mineralen afnemen aanzienlijk hoger liggen dan het herstel ervan, met tandbederf als gevolg.

Fluoride bindt zich met calcium en fosfaat om de tandstructuur te versterken en het verlies van mineralen te verminderen. Het ondersteunt ook het speeksel bij de remineralisatie van de tanden na een zuurstoot. Fluoride dient echter voortdurend te worden aangevuld en daarom wordt deze stof toegevoegd aan tandpasta's.

Kan het poetsen met een tandpasta zonder fluoride tandbederf voorkomen?

Sommigen kiezen ervoor om indien mogelijk producten met toegevoegde fluoride te vermijden, en dit is ook bepalend voor hun keuze qua tandpasta. Andere opties zijn fluoridevrije tandpasta's, of tandpasta's met een alternatieve werkzame stof zoals hydroxyapatiet.

De bewezen effectiviteit van alternatieve stoffen voor fluoride, zoals hydroxyapatiet, bij het voorkomen van tandbederf wordt nog onderzocht. Uit een groot aantal onderzoeken naar tandpasta, zowel met als zonder fluoride, bleek echter dat fluoridevrije tandpasta's minder effectief zijn bij het voorkomen van tandbederf. Het Vlaams Kenniscentrum Mondgezondheid gaat ermee akkoord dat fluoride nog steeds een van de meest effectieve manieren is om het tandglazuur te beschermen tegen bederf.

Waarom zou men überhaupt kiezen voor fluoridevrije in plaats van fluoridetandpasta?

Fluoride ligt de laatste jaren onder vuur. Het gebruik van de stof en de mogelijke negatieve effecten ervan op de gezondheid hebben bezorgdheid veroorzaakt. Het departement Mondgezondheid en Maatschappij van de UGent, evenals de tandheelkundige school van de KU Leuven, is van mening dat de sociale media dit grotendeels hebben aangewakkerd. In het kader van de opleiding tot mondzorgcoach “Ieders Mond Gezond” via het Vlaams Kenniscentrum Mondgezondheid wordt aangegeven dat fluoride ten onrechte als "vergif" wordt bestempeld door social media trendsetters, die het gebruik van fluoridevrije producten promoten zonder enige wetenschappelijke onderbouwing.

Kan het gebruik van fluoride bijgevolg als veilig worden beschouwd?

Ja. Veel grootschalige wetenschappelijke onderzoeken hebben aangetoond dat toegevoegde fluoride volkomen veilig en effectief is. Hoewel een teveel aan fluoride inderdaad giftig en schadelijk kan zijn, is de kans nog steeds heel miniem dat men een vergiftiging oploopt bij het gebruik van de aanbevolen hoeveelheid fluoridetandpasta.

Is het gebruik van fluoridetandpasta bij kinderen veilig?

Ja. Het is echter aangeraden om altijd toezicht te houden op jongere kinderen bij het tandenpoetsen zodat ze geen tandpasta inslikken. Als dit toch gebeurt, dan bestaat er een risico op fluorose, met mogelijke tandverkleuring en putjes in de tanden tot gevolg.

Volgens een rapport beschreven door VWVJ, de Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg, ligt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid fluoridetandpasta voor kinderen en jongeren tussen 1000-1500ppm fluoride. Meer informatie over het gebruik van fluoride bij kinderen onder de leeftijd van 6 jaar vindt u hier.

Kortom, er is veel tegenstrijdige informatie beschikbaar over fluoridetandpasta. Deskundigen zijn het er echter over eens dat het gebruik van fluoridetandpasta volkomen veilig is en tandbederf effectiever voorkomt dan fluoridevrije tandpasta. Als u vragen of bedenkingen heeft m.b.t. uw eigen fluoridebehoefte of -gebruik, raadpleeg dan vandaag nog uw tandarts.