Wat is tandglazuur?

Heb je je ooit afgevraagd wat tandglazuur is? Wat het precies inhoudt? Hoe belangrijk het is? En hoe je het kunt beschermen? Lees verder om meer te weten te komen over tandglazuur en waarom een goede mondhygiëneroutine zo cruciaal is om je tanden te beschermen en te verzorgen.

Wat is tandglazuur?

Als je de vraag zou krijgen 'wat is de hardste substantie in het menselijk lichaam?', zouden veel mensen 'botten' zeggen. Het zal je echter misschien verbazen dat het antwoord tandglazuur is! Het glazuur op je tanden is de hardste en meest gemineraliseerde substantie in je lichaam. Het bedekt de buitenste laag en is het meest zichtbare deel van de tand. Glazuur bestaat voornamelijk uit mineralen, met name hydroxyapatiet, en helpt je om je voedsel te kauwen, te bijten en af te breken. De kleur van tandglazuur kan variëren van lichtgeel tot grijsachtig wit; aangezien het semi-transparant is, is het slechts gedeeltelijk verantwoordelijk voor de kleur van je tanden.

Glazuur speelt een zeer belangrijke rol bij het beschermen van je tanden tegen tandbederf, dus het is essentieel om er alles aan te doen om te voorkomen dat het erodeert. Het vormt een sterke barrière die de binnenste lagen van je tanden beschermt tegen de effecten van zuren en tandplak; het beschermt ook de gevoelige binnenste lagen van je tanden tegen zeer warme of zeer koude voedingsmiddelen en dranken.

Het belang van tandglazuur

Je tandglazuur beschermt de delicate lagen in je tanden – zie het als een beschermend pantser! De sterke structuur fungeert als een schild voor het dentine en de pulpa in je tanden. Het beschermt je tanden tegen erosie, tandbederf, infecties en gevoeligheid voor warme en koude dingen. 

Als je glazuur vernietigd is, kan je lichaam geen nieuw glazuur aanmaken om het te vervangen. In tegenstelling tot andere delen van je lichaam – zoals je botten, bijvoorbeeld – bevat glazuur geen levende cellen, dus het kan niet regenereren.

Wat veroorzaakt glazuurerosie?

Tandglazuurerosie kan door verschillende factoren worden veroorzaakt, waaronder de zuren die in het voedsel en de dranken die je eet, voorkomen. Speeksel helpt deze zuren te neutraliseren, maar als je te veel zure voedingsmiddelen en dranken consumeert en geen goede mondhygiëneroutine volgt, zal je tandglazuur na verloop van tijd eroderen. 

Glazuurerosie gebeurt in twee stappen:

1. Zuren op je tanden beginnen het glazuur aan de buitenkant van je tanden te verzachten en te verzwakken.
2. Vervolgens wordt het verzachte tandoppervlak weggesleten door eten en kauwen.

Wat je gedurende de dag eet, kan ook een grote invloed hebben op je tandglazuur, en er zijn veel voedingsmiddelen die bekend staan om veel schade te veroorzaken. Suikerhoudende voedingsmiddelen en zure vruchten en dranken behoren tot de meest schadelijke dingen die je kunt eten. Wanneer die substanties aan je tanden blijven plakken en interageren met bacteriën in je mond, wordt melkzuur geproduceerd, wat het oppervlak van je tanden kan beschadigen. Vermijd deze voedingsmiddelen wanneer je kunt en, als je ze wel consumeert, vergeet dan niet om daarna grondig te poetsen. Zeer harde voedingsmiddelen, zoals harde snoepjes of ijsblokjes, kunnen ook tandglazuur beschadigen door barsten of afbrokkelen te veroorzaken, dus deze voedingsmiddelen moeten ook worden vermeden. Als je je overgeeft aan harde snoepjes, zuig er dan op, maar bijt er niet op.

Hier is een lijst van enkele voedingsmiddelen en dranken die kunnen bijdragen aan glazuurerosie:

• Suikerhoudende voedingsmiddelen zoals snoep, ijs en siropen
• Zetmeelrijke voedingsmiddelen zoals wit brood en aardappelen
• Zure voedingsmiddelen zoals citrusvruchten, bessen en appels
• Azijn
• Vruchtensappen, bruisende en alcoholische dranken – inclusief suikervrije varianten
• Overmatige vitamine C, te vinden in citrusvruchten of kauwtabletten

Het zijn niet alleen de voedingsmiddelen en dranken die je consumeert die tandbederf en tandglazuurverlies kunnen veroorzaken. Enkele andere mogelijke oorzaken van tandglazuurerosie zijn:

• Tandenknarsen – dit kan na verloop van tijd leiden tot slijtage en beschadigd tandglazuur
• Zure reflux – kan ervoor zorgen dat zuren uit je maag in je mond terechtkomen
• Verminderde speekselproductie of droge mond – kan een symptoom zijn van sommige medische aandoeningen, waaronder diabetes
• Regelmatig gebruik van bepaalde medicijnen, waaronder antihistaminica en aspirine
• Braken – stelt je tanden bloot aan maagzuren

Tekenen van verzwakt tandglazuur

Soms kun je de tekenen van beschadigd tandglazuur zien, maar het is waarschijnlijker dat je de symptomen van verzwakt glazuur eerst opmerkt in de vorm van tandpijn of gevoeligheid. Als je glazuur erodeert, merk je misschien ook dat je tandvullingen hoger aanvoelen als het omringende glazuur door zuren is weggesleten. Enkele andere tekenen dat je glazuur is verzwakt, kunnen zijn:

• Verkleuring of vergeling van de tanden
• Transparante randen, vooral rond de voortanden
• Kleine barstjes of deukjes op het tandoppervlak
• Een vreemd, afgerond uiterlijk
• Een ruw uiterlijk op het tandoppervlak of scherpe randen

De gebieden die het meest gevoelig zijn voor erosie of glazuurverlies zijn de kauwvlakken en randen van je tanden. De binnenvlakken van je tanden lopen meer risico op beschadiging door maagzuur, bijvoorbeeld als je zure reflux of gastro-intestinale problemen hebt.

Hoe tandglazuur te herstellen

Als je beschadigd tandglazuur of glazuurerosie opmerkt, probeer je dan geen zorgen te maken. Maak een afspraak met je tandarts die je kan helpen de oorzaak van de schade te bepalen en je kan adviseren over de dingen die je moet vermijden. Als je glazuurerosie te wijten is aan een medische aandoening zoals zure reflux, kun je de mogelijke behandelingsopties met je tandarts bespreken. 

Als beschadigd tandglazuur of erosie niet wordt behandeld, kan het de structuur van je tand aantasten en veel ongemak veroorzaken. Helaas kan tandglazuur niet teruggroeien. Je tandarts kan echter een reeks oplossingen aanbevelen voor tandglazuurherstel, waaronder:

• Veneers (facings)
• Vullingen
• Kronen
• Wortelkanaalbehandeling
• Tandextractie
• Het aanbrengen van een fluoridevernis om het resterende glazuur te versterken

Hoe tandglazuur te beschermen

Gelukkig zijn er verschillende dingen die je kunt doen om glazuurerosie en de effecten ervan op je tanden te verminderen. Preventie is altijd de beste manier om ervoor te zorgen dat je glazuur sterk en gezond blijft! Je kunt je tanden beschermen door goede mondhygiënegewoonten te hanteren, zoals twee keer per dag poetsen met een fluoridetandpasta, één keer per dag flossen en je tandarts twee keer per jaar bezoeken voor regelmatige professionele reinigingen. Het gebruik van een tandpasta die speciaal is geformuleerd om je tandglazuur te remineraliseren en te beschermen tegen erosie kan helpen, bijvoorbeeld Elmex Opti-Glazuur Professional Tandpasta helpt verzwakt glazuur te herstellen* terwijl het je hele mond beschermt.

• Poets je tanden met een tandenborstel met zachte borstelharen – te hard poetsen of het gebruik van een tandenborstel met harde borstelharen kan beschadigd tandglazuur veroorzaken.
• Beperk je consumptie van zure voedingsmiddelen en dranken – probeer deze dingen tijdens de maaltijden te eten in plaats van continu te snacken gedurende de dag.

• Eindig maaltijden met kaas of melk om de zuren in je mond te helpen neutraliseren. 

• Als het op snacken aankomt, houd je dan aan groenten, noten of kaas.

• Wacht een uur na het eten van iets zuurs, poets dan je tanden – direct erna poetsen kan meer schade aan je tanden veroorzaken.
• Kauwgum kauwen zonder suiker helpt de speekselproductie te stimuleren. Kauwgum die xylitol bevat, kan ook helpen tandbederf te voorkomen.
• Drink voornamelijk niet-zure dranken, waaronder water, melk of zeer verdunde suikervrije siroop. Gehydrateerd blijven gedurende de dag helpt tandplak, bacteriën en voedselresten weg te spoelen. Het kan ook helpen het risico op tandglazuurverlies te verminderen bij mensen met de aandoening 'droge mond'.
• Drink met een rietje en spoel dranken niet rond in je mond. Dit minimaliseert het contact met de oppervlakken van je tanden.
• Als je tanden knarst tijdens het slapen, investeer dan in een mondbeschermer – je tandarts kan er een op maat maken die past, of je kunt ze in de meeste apotheken kopen.
• Maak een afspraak om tandafdichtingen te laten plaatsen – afdichtingen zijn coatings die op de kauwvlakken van je tanden worden aangebracht om ze te beschermen tegen tandplak, tandsteen en schadelijke bacteriën die tandbederf kunnen veroorzaken.
• Laat onderliggende medische aandoeningen behandelen die je tanden kunnen aantasten, d.w.z. droge mond, gastro-intestinale problemen en eetstoornissen.

Glazuur is een belangrijke substantie die verzorgd en beschermd moet worden als onderdeel van een goede mondhygiëne. De beste manier om tandglazuurerosie te behandelen, is door het in de eerste plaats te voorkomen.

*In-vitro op verzwakt glazuur, remineraliseert verzwakt glazuur en bevordert herstel bij dagelijkse glazuurerosie.